Monografia "Z akwakultury do natury"

W niniejszej monografii przedstawiono wyniki prac realizowanych w latach 2011 – 2015 w ramach projektu pilotażowego pod tytułem „Opracowanie alternatywnych metod zarządzania rybołówstwem drapieżnych ryb jeziorowych polegających na zastosowaniu materiału zarybieniowego pochodzącego z intensywnego chowu w obiegach recyrkulacyjnych”. Głównym celem projektu było utrzymanie i/lub zwiększenie zasobów populacji ryb drapieżnych, szczupaka i sandacza w naturalnych zbiornikach wodnych, realizowanym poprzez:

• przetestowanie innowacyjnych metod znakowania młodocianych stadiów ryb i określenie ich przydatności do znakowania materiału szczupaka i sandacza podchowywanego w RAS i wsiedlanego do stawów ziemnych lub wód otwartych;
   
• opracowanie procedur i określenie efektywności wsiedlania do stawów ziemnych i jezior materiału zarybieniowego ryb drapieżnych (szczupaka i sandacza) pochodzącego z intensywnego chowu basenowego w RAS. W szczególności poszukiwano optymalnych rozwiązań odnośnie wielkości i wieku stosowanego materiału zarybieniowego, a także terminów obsad i zarybień;
   
• określenie zasad i metod postępowania z tarlakami szczupaka i sandacza w czasie i po przeprowadzonym sztucznym rozrodzie. Takich, które umożliwiałyby w jak największym stopniu ich efektywne przywracanie do wód naturalnych.

Prace tego typu mają charakter wielowątkowy, a uzyskane wyniki można rozpatrywać na wielu płaszczyznach, np.:

• ekologicznej – pozwalają one na zwiększenie/poprawę stanu zasobów cennych ekologicznie gatunków ryb i zachowanie bioróżnorodności środowiska wodnego. Potencjalne mogą skutkować poprawą efektywności zarybień, przez stosowanie materiału podchowanego w RAS. Umożliwiają też zmniejszenie ingerencji człowieka na populacje ryb w okresie ich naturalnego rozrodu, ponieważ nie będzie potrzeby pozyskiwania tak dużych jak obecnie ilości tzw. dzikich tarlaków;
   
• gospodarczej – będzie możliwe utrzymanie/zwiększenie podaży poszukiwanych na rynku gatunków ryb, preferowanych przez konsumentów z uwagi na wysokie dietetyczne walory mięsa. W efekcie będzie to miało wymierne znaczenie ekonomiczne dla rybackich użytkowników wód;
   
• społecznej - zwiększenie stanu zasobów szczupaka i sandacza powiększy możliwości ich połowu przez wędkarzy. Ponieważ połowy drapieżników są prowadzone w dużej części poza głównym sezonem turystycznym, np. w przypadku szczupaka ich nasilenie występuje w maju i na początku czerwca oraz od końca września do grudnia, zwiększenie liczebności ich populacji, a tym samym możliwości połowu w wodach otwartych może sprzyjać rozwojowi turystyki wędkarskiej. Przynieść to może korzyści całym społecznościom lokalnym zamieszkałym na tzw. obszarach jeziornych. Potencjalnie może przyczynić się do wzrostu konsumpcji ryb, co biorąc pod uwagę udokumentowane prozdrowotne znaczenie mięsa ryb w diecie człowieka (tzw. żywność funkcjonalna) ma jak najbardziej wydźwięk społeczny;
   
• etycznej - opracowanie procedur postępowania z tarlakami w czasie sztucznego rozrodu i redukcja śnięć potarłowych pomoże przedstawić działania rybackie, jako bardziej przyjazne środowisku i poprawić ich wizerunek społeczny i medialny.